Wat eten we morgen?
Het veranderende klimaat maakt de overstap naar een nieuw en duurzaam model broodnodig. Eén van de sleutels is de evolutie van onze mobiliteit, waarvoor Audi zich resoluut inzet. Een andere is de verandering van ons voedselpatroon, en dat is minstens even belangrijk. Vooral dierlijke eiwitten, waarvan de huidige productiemethoden een zware ecologische impact hebben, vormen een bron van bezorgdheid. Gedreven door innovatie en technologie ontwikkelen zich talrijke alternatieven. Een kort overzicht van de voedingsmiddelen van de toekomst die nu al beschikbaar zijn.
Model wijzigen
Volgens statistieken van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) is de veeteelt op wereldschaal verantwoordelijk voor 14,5% van de uitstoot van broeikasgassen. In totaal wordt 80% van de landbouwgrond gebruikt voor voedergewassen, terwijl dierlijke producten slechts 20% van onze voeding vertegenwoordigen.
Deze cijfers gaan over dikwijls zeer uiteenlopende situaties, waarbij het werk van kleine lokale kwekers niet in vraag gesteld wordt. Desalniettemin moeten we de massaproductie van dierlijke eiwitten herbekijken, om tegen 2050 zo’n 10 miljard inwoners te kunnen voeden op een planeet waarvan de vermogens niet onbeperkt zijn.
Wat zijn de alternatieven voor dierlijke eiwitten? Er zijn verschillende pistes. Insecten hebben een groot potentieel, evenals algen. Zonder de grote rijkdom aan plantaardige eiwitten te vergeten, meer bepaald alle soorten bonen, erwten en sojabonen.
©️photo : Protealis
De zaden van de toekomst
Op dit moment is Europa voor de consumptie van plantaardige eiwitten bijna volledig afhankelijk van import. Op basis van deze observatie zette de start-up Protealis een project op om sojabonen te ontwikkelen die aangepast zijn aan ons klimaat en die kunnen voldoen aan de opbrengstbehoeften van onze landbouwers. Twee van deze creaties zijn al een feit en zijn opgenomen in de lijst van de meest succesvolle zaden gepubliceerd door ILVO – het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek. Ze zijn 15% productiever dan alle andere concurrerende zaden en leveren 46 gram puur eiwit per 100 gram sojabonen, terwijl vleesproductie tussen 17 en 23 gram opbrengt per 100 gram.
Benjamin Laga, CEO van Protealis, legt het belang hiervan uit: “In de komende 50 jaar zullen we net zoveel voedsel moeten produceren als in de afgelopen 10.000 jaar, als we willen voldoen aan de behoeften van een constant groeiende wereldbevolking. En dat moeten we doen door onze ecologische voetafdruk te verkleinen. Dit zal alleen mogelijk zijn door het optimaliseren van het verbruik van water, energie, nutriënten, de bodem… Het is daarom cruciaal om het rendement te verbeteren”. De teelt van plantaardige eiwitten, bijvoorbeeld sojabonen ontwikkeld door Protealis maar eveneens een hele reeks peulvruchten zoals kikkererwten, heeft ook een positieve ecologische impact op de gezondheid van de bodem. Dit zijn soorten die zichzelf bevruchten, in symbiose met bepaalde bacteriën in de bodem, en die de stikstofcyclus vergemakkelijken, wat essentieel is voor elke plantencultuur.
©️photo : Protealis
Het tijdperk van de insecten
Larven doorslikken en op sprinkhanen knabbelen? In het Westen zijn de meeste smaakpapillen er nog niet meteen klaar voor. Entomofagie – de officiële term voor de consumptie van insecten – is echter een veelbelovende piste richting een vermindering van de vleesproductie. Het kweken van insecten vergt immers veel minder ruimte en energie. Het kan bovendien op een zeer lokale manier gebeuren, ook in stedelijke gebieden en zonder grote klimatologische beperkingen. Allemaal met een verminderde ecologische impact.
Start-up Kriket, opgericht in 2018 door de Brusselse broer en zus Anneleen en Michiel Van Meervenne, brengt eiwitrepen en granola’s op de markt op basis van krekels. Door het speelse en verfijnde karakter van hun producten te benadrukken en door te directe verwijzingen naar insecten te vermijden op de verpakking, kennen ze een groeiend succes en zijn ze al aanwezig in verschillende grote winkelketens.
©️photo : KRIKET
"Het gebruik van insecten in onze voeding biedt veel voordelen", vertelt Antoine Roba, business developer bij Kriket. “Vanuit voedingsperspectief bevatten de krekels die we in ons assortiment gebruiken veel eiwitten, vitamines, ijzer en zink. Bovendien maakt hun productie deel uit van een circulaire economie, omdat ze voedselresten eten en geen invoer van grondstoffen vereisen. Wat het milieu betreft, wordt voor hun kweek 22.000 keer minder water verbruikt dan rundsvlees en stoot ze 99 keer minder broeikasgassen uit. Qua smaak ontwikkelen ze subtiele hazelnootsmaken en hebben ze een onvergelijkbare crunch.”
©️photo : KRIKET
Groentjes uit de zee
Vandaag is het nog een vrij exotisch ingrediënt in onze menu's, maar zeewier vormt een andere interessante piste voor onze voeding in de toekomst. In Bredene bevindt zich alvast iemand die overtuigd is hiervan: Donald Deschagt. Als oprichter van Studio Zeewier en chef-kok van restaurant Le Homard et la Moule by Seaweed Chef, is hij de grootste kenner van zeegroenten in de hele Benelux. Hij is bovendien vol lof over hun kwaliteiten. “Dit zijn producten met een ongelofelijke diversiteit, die de weg vrijmaken voor duizend-en-een culinaire toepassingen. Ze brengen nieuwe smaken en nieuwe texturen in gerechten, met bijna eindeloze verwerkingsmogelijkheden. Het zijn ook gezonde voedingsmiddelen, rijk aan antioxidanten en eiwitten, die uitstekende vegetarische alternatieven vormen voor een groot aantal ingrediënten.”
©️photo : Le Homard et la Moule By Seaweedchef
“Toen ik me wilde verdiepen in zeegroenten, moest ik me - net als veel andere chef-koks - wenden tot Aziatische winkels die gedroogd zeewier aanbieden. Het leek me echter onlogisch om producten te laten overkomen van de andere kant van de wereld, als we hier in Bredene de Noordzee voor onze neus hebben. Ik begon deze onontgonnen wereld te verkennen en stapte een nieuw smaakuniversum binnen. Zeewier wordt terecht geassocieerd met jodiumtoetsen, maar het palet van smaken en structuren is veel diverser. Sommige hebben nootachtige accenten, terwijl andere doen denken aan truffels. Je kunt zelfs gelatine-algen gebruiken om spek te vervangen!".
Onder impuls van Donald Deschagt zijn verschillende landbouwers in België en Nederland gestart met de teelt van eetbare zeegewassen, die nu verkrijgbaar zijn bij verschillende verdelers. Een lokale productie die, gecombineerd met die van Protealis of Kriket, een voorproefje biedt van een nieuwe vorm van voedselautonomie in onze streken.
©️photo : Le Homard et la Moule By Seaweedchef
