Vestre. Staal dat minder doorweegt op het milieu
Bruggen, windmolens, gebouwen, meubilair, wagens … allemaal bevatten ze staal. Het materiaal is dan ook letterlijk een van de bouwstenen van onze samenleving. Helaas legt de productie ervan een hoge druk op ons milieu, aangezien ze voor een hoge uitstoot van broeikasgassen zorgt. Daarom gaan bedrijven zoals de fabrikant van outdoormeubelen Vestre, maar ook Audi, vandaag op zoek naar alternatieve productiemethodes.
Staal is vandaag een van de belangrijkste bouwmaterialen, maar helaas ook een van de grootste bronnen van CO2-uitstoot. Voor elke ton geproduceerd staal komt meer dan anderhalve ton CO2 vrij door de verbranding van cokes in de smeltoven, waardoor deze industrie verantwoordelijk is voor 9% van de wereldwijde uitstoot. En net deze emissies moeten we wereldwijd drastisch gaan verlagen in de strijd tegen de klimaatverandering. Eén mogelijkheid is het recycleren van staal. Alleen volstaat de beschikbare hoeveelheid schroot vandaag slechts om aan een kwart van de wereldwijde vraag te voldoen. Een andere mogelijkheid, die enorm aan belang wint, is overstappen naar een duurzamere staalproductie. Op dat vlak wordt vandaag gezocht naar allerlei methodes om de uitstoot van CO2 te verminderen.
Duurzame ontmoetingsplekken
“Everyone can save the world. A little.”, zo luidt het motto van het Zweedse bedrijf Vestre. Sinds 1947 creëert de fabrikant van buitenmeubilair duurzame ontmoetingsplekken die mensen samenbrengen in steden, parken of andere plaatsen in de openbare ruimte: voornamelijk banken en tafels in allerlei modellen. Ondanks de hoge uitstoot van broeikasgas blijft staal een essentieel materiaal voor het bedrijf. Maar vanuit zijn ecologisch engagement vond Vestre een oplossing bij de Zweedse staalproducent SSAB, die cokes vervangt door waterstof in zijn productieproces. Op deze manier wil Vestre niet alleen een duurzaam product aanbieden, maar ook andere bedrijven stimuleren om over te stappen naar dit soort staal. “We streven ernaar erkend te worden als 's werelds meest duurzame meubelbedrijf en wensen de transitie naar duurzamere materialen en productiemethoden te stimuleren. Om dat te bereiken, moeten we vooroplopen. Eerste schattingen geven aan dat het overschakelen naar staal zonder fossiele brandstoffen onze totale voetafdruk met ongeveer 60% zou kunnen verkleinen”, zegt Øyvind Bjørnstad, Chief Sustainability Officer (CSO) bij Vestre.
TELLUS
Het resultaat van de samenwerking tussen Vestre en SSAB werd gelanceerd in juni 2023: TELLUS, de eerste bank ter wereld gemaakt van staal zonder CO2-uitstoot. In het Latijn betekent deze naam ‘Aarde’, een mooie knipoog naar het ecologische karakter van dit vernieuwende voorwerp. Ontwerpster Emma Olbers: "Het doel was een bank te creëren met zo weinig mogelijk uitstoot. Een stadsbank voor openbare ruimtes moet tegen een stootje kunnen, daarom is een sterke constructie essentieel. We hebben verder gestreefd naar zo weinig mogelijk materiaalgebruik, met een maximale sterkte. Het resultaat moest voor mij een metaalachtig gevoel geven, maar ook uitnodigend zijn. Vandaar de visueel aantrekkelijke en functionele brede armleuningen, die ruimte bieden voor een koffiekopje.”
The Plus
Vestre wilde het streven naar duurzaamheid doorheen zijn volledige onderneming vertaald zien, tot en met het ontwerp van het nieuwe bedrijfsgebouw in 2022: The Plus. In plaats van een betonnen constructie in een industriezone, werd gekozen voor een houten constructie (in de vorm van een plusteken) in een bos aan de Zweeds-Noorse grens. Deze werd opgetrokken als een energie-efficiënt passiefhuis met een groendak, 900 zonnepanelen en warmtepompen. Bovendien worden grote inspanningen geleverd om ervoor te zorgen dat de bomen in het omringende bos zo dicht mogelijk bij het gebouw groeien. Verder zijn de gevels bekleed met gebrand larikshout, een methode om het materiaal nagenoeg onderhoudsvrij, brand- en schimmelwerend te maken. Volgens Vestre is The Plus hiermee de "meest milieuvriendelijke meubelfabriek ter wereld", verantwoordelijk voor 55% minder uitstoot door energie en materialen dan een vergelijkbaar gebouw.
CO₂-neutrale Audi modellen
Ook bij Audi zien we een vergelijkbaar streven naar CO2-neutraliteit in zowel zijn producten als bedrijfsprocessen. Sinds januari 2021 worden alle 100% elektrische wagens van het merk CO₂-neutraal geproduceerd. Hiervoor werden verschillende maatregelen getroffen, zowel in de supply chain-processen als bij de productie en logistiek. Het doel is ambitieus: Audi wil tegen 2025 een CO2-neutrale productie in al zijn vestigingen bereiken. In 2018 werd een programma opgestart om de toeleveringsketen koolstofvrij te maken. Hiervoor kiest Audi Procurement voor groene energie, aluminium en staal met een lagere CO₂-uitstoot, evenals recyclageconcepten. Op deze manier werd in 2021 alleen al meer dan 480.000 ton CO₂ bespaard in de toeleveringsketen.
Gerecycleerd staal voor de Audi A4
In het MaterialLoop-project onderzoekt Audi - samen met 15 partners - het hergebruik van materialen die aan het einde van hun levenscyclus uit wagens worden gehaald. Eén van de resultaten is alvast dat veel van het gerecycleerde staal kan worden gebruikt in nieuwe modellen. In een eerste test werden zes stalen spoelen geproduceerd met ongeveer 12% secundaire MaterialLoop-materialen. Deze voldoen aan de hoge kwaliteitsnormen van Audi en kunnen worden gebruikt voor de meest veeleisende structurele componenten. Audi is van plan om de spoelen in te zetten voor de productie van zo’n 15.000 onderdelen van de Audi A4 in de fabriek in Ingolstadt. Bovendien kan dankzij dit onderzoek het aandeel gerecycleerd staal in de spoel verder worden verhoogd. Voor aluminium loopt een gelijkaardig initiatief met de Aluminium Closed Loop: door productieafval om te zetten in nieuw aluminium, werd meer dan 195.000 ton CO₂-uitstoot vermeden op de sites in Ingolstadt, Neckarsulm, Győr en Bratislava.
