Een parking die de stad heruitvindt
Parkeerruimte is een cruciaal probleem in alle grote steden. Het Deense architectenbureau Tredje Natur, met zijn innovatieve stedenbouwkundige filosofie, bedacht een revolutionaire oplossing die rekening houdt met budgettaire en ecologische vereisten, en rationeel beheer van openbare ruimte. Hierbij wordt het principe van Archimedes gebruikt om de impact van overstromingen te verminderen en tegelijk de mobiliteit vlotter te maken.
Architectuur ten dienste van iedereen
Tredje Natur – “derde natuur” in het Deens – werd in 2012 opgericht door Ole Schrøder en Flemming Rafn en pleit voor een nieuwe weg in de eeuwige strijd tussen natuur en stad. Het in Kopenhagen gevestigde architectenbureau zoekt naar eigen zeggen menselijke oplossingen voor problemen die de mens veroorzaakte. “We gaan een nieuw tijdperk in”, vertelt Flemming Rafn. “We moeten onze rol als bewakers van de planeet herbekijken, zonder te vervallen in een romantisch ‘100% natuurlijk’. Het draait niet rond kiezen tussen technologie en alles loslaten, tussen stedenbouwkundige behoeften en milieubescherming, maar veeleer rond benaderingen om slimmer om te gaan met stedelijk gebied en nieuwe ruimten tussen gebouwen en landschap te verkennen.”
Dit vertaalt zich in een allesomvattende visie met concepten die zowel zeer vernieuwend als concreet zijn, complex en eenvoudig tegelijk: “Op het gebied van bouwen is alles altijd bijzonder ingewikkeld. Nochtans zijn de antwoorden vaak voor de hand liggend. Bij Tredje Natur geloven we dat architectuur niet ter meerdere eer en glorie van de architect moet zijn. Het moet worden opgevat als een fundamenteel onderdeel van ons dagelijks leven en volledig worden geïntegreerd in onze omgeving, om ons dichter bij de natuur te brengen en tegelijkertijd aan onze behoeften te voldoen.”
Eureka!
“Elk lichaam ondergedompeld in een vloeistof ondergaat een verticale opwaartse stuwkracht, gelijk aan het gewicht van het verplaatste vloeistofvolume”... Door het principe van Archimedes toe te passen op een parkeergarage met verschillende niveaus, illustreert het Pop-Up-project perfect de filosofie van Tredje Natur. Het combineert een enorme watertank, waarin een parking is geïntegreerd, die stijgt en daalt naargelang de tank gevuld is, zoals een kurk in een glas. Bij droog weer is het reservoir leeg en functioneert de structuur als een conventionele ondergrondse parkeergarage, toegankelijk via hellingen. Bij neerslag wordt regenwater opgevangen in de tank via de centrale put en via het overloopsysteem van de riolering. Afhankelijk van de hoeveelheid regen loopt het reservoir meer of minder vol en stijgt de parking proportioneel. Hydraulische en mechanische lagers compenseren de verdeling van de geparkeerde voertuigen, om een veilige en gelijkmatige verhoging te garanderen. De ronde vorm van het geheel garandeert een betere drijfkracht en laat de parking bij een uitzonderlijke overstroming naar zijn hoogste niveau stijgen, terwijl deze toch toegankelijk blijft voor zowel wagens als voetgangers.
Drie uitdagingen, één oplossing
Als gevolg van de klimaatopwarming komen overstromingen steeds vaker voor. Vanuit dit perspectief is het Pop-Up-project des te relevanter, zoals Flemming Rafn opmerkt: "Veel grote steden offeren een groot deel van hun ondergrond op aan ruimtes die tot doel hebben water op te vangen in geval van overstromingen of uitzonderlijke regenval. Dit betekent een aanzienlijk verlies van ruimte, vooral in stedelijke gebieden waar groen vaak schaars is en vierkante meters kostbaar. Hoe combineer je de nood aan parkeerplaats, een prettige leefomgeving en het beheersen van overstromingen? Je moet ervan uitgaan dat ondergronds bouwen zo'n dertig keer meer kost dan een simpele parkeerplaats op de grond… In plaats van de kosten van een ondergrondse tank, een parking en leefruimte bij elkaar op te tellen, hebben we de drie gebundeld in één gebouw, ontworpen als een zelfvoorzienend schip.”
Het visionaire Pop-Up-project, dat werd ontworpen in de context van Manhattan Island in New York, kan perfect worden aangepast aan andere sites. In samenwerking met de ingenieursbureaus COWI en RAMBØLL valideerde Tredje Natur de haalbaarheid ervan: “Technisch gezien is Pop-Up volledig realiseerbaar. Zoals vaak op het vlak van stedelijke innovatie houdt niet de technologie ons tegen, maar de onwil van de verschillende stakeholders en de soms trage mentaliteitsevolutie. Er is natuurlijk een te nemen risico als men een pionier wil zijn. Het financiële aspect kan vanuit dit oogpunt een extra drijfveer zijn. Door drie elementen - openbare ruimte, parkeerplaats, reservoir - op één oppervlak te plaatsen, maken we twee keer zoveel vierkante meters vrij die kunnen worden toegewezen aan andere ontwikkelingsprojecten.”
De toekomst volgens Tredje Natur
Een duurzaam toeristisch dorp in Japan, integratie van woon- en kantoorgebieden in een natuurlijk ecosysteem in Nederland, upcycled woontoren in Denemarken, 'regeneratieve' stad in Noorwegen... Tredje Natur verzoent in z’n innovaties altijd milieu en stedenbouw. Het meest recente voorbeeld tot nu toe is de aanleg, bij de ingang van de haven van Kopenhagen, van een kunstmatig eiland dat zal dienen als hydrografische regulator, facilitator van mobiliteit en stedelijke uitbreiding. “Onze stad is heel erg blootgesteld aan klimaatverandering: het stijgende water, stormen, winderosie ... Met dit nieuwe eiland, genaamd Lynetteholm, zullen we de bescherming van het maritieme toegangspunt versterken en verbindingen tussen de twee delen van de hoofdstad vergemakkelijken. We hebben een omtrek van 7,5 kilometer bepaald die zal worden opgevuld met grondresten van de afgravingen van andere sites. Deze reststromen zijn afvalstoffen die niet in de natuur kunnen worden geloosd, maar die we hier perfect kunnen recycleren om de fundamenten te leggen van een nieuwe ecologische wijk die in de toekomst zo'n 25.000 mensen kan huisvesten.”
