Plastic wordt bio
Kunnen we nog zonder plastic? De impact van deze kunststof op ons milieu is ondertussen bewezen, en toch produceren we er steeds meer van. Audi lanceerde verschillende projecten om de hoeveelheid plastic in zijn wagens te verminderen, maar wat zijn de alternatieven? Een overzicht van de meest innovatieve bioplastics.
Het tij keren
Eind mei 2023 kwamen vertegenwoordigers van 175 landen samen in Parijs om te onderhandelen over een wereldwijd verdrag tegen plasticvervuiling. De huidige wereldproductie bedraagt 460 miljoen ton per jaar, en dit zou volgens de OESO verdrievoudigen tot 1,2 miljard ton in 2060. Gevolg van deze toename: meer dan 1 miljard ton plastic afval. Tegenwoordig is meer dan een derde van de plasticproductie bestemd voor voedselverpakkingen. Waarom zou u dus de flessen frisdrank en zakjes chips op weg naar uw vakantiebestemming niet vervangen door minder vervuilende alternatieven?
Kunststoffen maken deel uit van een familie van materialen die polymeren worden genoemd. Deze worden voor 99% geproduceerd uit fossiele brandstoffen, met name petrochemische derivaten. Daarnaast bestaan er ook natuurlijke polymeren zoals rubber, en moderne technologieën maken het mogelijk om polymeren te vervaardigen uit duurzame grondstoffen: planten, algen, organisch afval of zelfs insecten …
Insecten en planten
Door het gebruik van meelwormen hebben Charlotte Böhning en Mary Lempres van ontwerpstudio Doppelgänger een gloednieuw bioplastic ontwikkeld: Chitofoam. Dit materiaal kan polystyreen niet alleen vervangen, maar ook recycleren. De larven voeden zich eerst met plastic afval, dat ze dankzij hun unieke metabolisme kunnen verteren. Hun exoskelet dient vervolgens als basis voor dit volledig biologisch afbreekbare materiaal, dat bovendien water- en schokbestendig is. Nadien kan het worden verwerkt tot zakjes, verpakkingen en zelfs bekers.
De Turkse studio Alara Ertenü ontwierp Packioli, een speciale verpakking voor stukken zeep. Ook deze is waterbestendig, maar lost na gebruik in ongeveer tien dagen op in het milieu, op een natuurlijke manier. Hiervoor worden peulen van erwten en artisjokbladeren gebruikt als grondstof. Een bijzonder effectieve manier van upcycling, aangezien slechts 20% van het totale volume van de artisjokproductie door de voedingsindustrie wordt verwerkt en de rest als afval wordt beschouwd. Packioli wordt geleverd in dunne, doorschijnende vellen die bedrukt kunnen worden, en gemodelleerd naargelang het volume van de zeep.
Niets gaat verloren
We gebruiken allemaal regelmatig plastic om ons eten in te bewaren of onze lunch mee te nemen naar kantoor of in de wagen. De jonge Australiërs Jordy en Julian Kay wilden een ecologisch alternatief bedenken voor de doorzichtige folie die in alle keukens en in de horeca gebruikt wordt. Samen met een team van wetenschappers en bio-ingenieurs ontwikkelden ze de eerste composteerbare vershoudfolie gemaakt van afval.
Hun uitvinding Great Wrap is gemaakt van overschotten van aardappelen, tapioca en gerecycleerde plantaardige oliën. De bestanddelen worden verkleind tot korrels en verwerkt in een composteerbaar biopolymeer dat al veel wordt gebruikt, maar niet de elastische eigenschappen heeft die nodig zijn voor een folie voor voedsel: pbat. Door dezelfde formule te volgen, konden ze ook een folie op groot formaat ontwikkelen, geschikt voor het wrappen van palletten met vracht in de industrie.
De magie van zeewier
De grootste frisdrankmaker ter wereld produceert voor zijn topproduct maar liefst 3.800 plastic flessen ... per seconde. Rodrigo Garcia Gonzalez en Pierre Paslier, die elkaar ontmoetten tijdens hun studie design en engineering aan het Imperial College in Londen, besloten dit probleem aan te pakken. Hun missie: de verpakking voor vloeistoffen heruitvinden, maar wel even gebruiksvriendelijk als plastic. Hun start-up Notpla werd opgericht om alle bekers en waterflessen tijdens de marathon van Londen in 2019 te vervangen door hun allereerste uitvinding: Ooho. 36.000 van deze eetbare capsules gevuld met water werden uitgedeeld aan de deelnemers, waardoor meer dan vier ton plastic afval bespaard werd tijdens het sportevent.
Ooho-capsules zijn geschikt voor alle soorten vloeistoffen - inclusief frisdrank en sauzen - en gemaakt van zeewier. De buitenste laag kan gegeten worden zonder enige smaak toe te voegen, of in enkele dagen biologisch afgebroken worden zonder chemische resten. Gonzalez en Pasquier ontwikkelden vanuit dezelfde technologie een reeks andere innovaties. Na extractie van de gelatine – die als basis dient voor de capsules – worden de resterende zeewiervezels gebruikt als cellulose om papier te produceren. Ze worden ook gecombineerd met biomassa-afval om een duurzame harde 'plastic' te maken voor verpakkingen, potjes ... Van pipetten, over folie voor voedsel, tot bolletjes tandpasta of zakjes: de grote fabrikanten werken al samen met het Londense duo, dat aantoont dat technologie leidt tot vooruitgang. En de weg opent naar de wereld van morgen
