Fien Muller is fotograaf en videomaker. Hannes Van Severen is beeldhouwer. Ze ontmoetten elkaar aan de Academie voor Schone Kunsten in Gent en begonnen in 2011 een samenwerking die de designwereld op zijn kop zette. Vandaag behoren de twee tot de meest gerenommeerde meubelontwerpers ter wereld, zoals blijkt uit hun titel ‘Designer(s) of the Year 2023’. Een Belgisch succesverhaal.
Populair design
Een parallellepipedum van aluminium buizen dat een kledingkast blijkt te zijn. Monochrome panelen die men kan combineren tot stoelen of tafels met meerdere niveaus. Een vlechtwerk van draad om een bijna onzichtbare sofa te creëren. De lijst van creaties van studio Muller Van Severen die de afgelopen tien jaar een grote invloed hadden op Europees en mondiaal design is lang.
In 2011 opende het Gentse duo hun eerste tentoonstelling bij galerie Valérie Traan in Antwerpen. Intussen hebben ze 164.000 volgers op Instagram en dragen fans én critici hen op handen. Hun meest recente eerbetoon was de titel ‘Designer(s) van het Jaar 2023’, die ze kregen op de internationale vakbeurs Maison & Objet in Parijs. Daar nodigden ze bezoekers uit om hun wereld te ontdekken via een tentoonstelling die hun eigen interieurs reproduceerde en een selectie van hun meest iconische creaties samenbracht
Ontwerpen voor het leven
Met hun mix van puurheid en functionalisme vervagen Fien Muller en Hannes Van Severen de grenzen tussen kunst en design. Ze ontwerpen meubels met een onnavolgbare esthetiek die opgaan in hun omgeving zonder ooit hun karakter te verliezen. “We ontwerpen objecten die toegankelijk en eenvoudig te begrijpen zijn. En het is net door die eenvoud dat ze een poëtisch aspect behouden, dat verder gaat dan pure lijnen of kleuren”, vertrouwde Fien Muller ons toe bij de presentatie van hun tentoonstelling in het Design Museum Gent in oktober 2021.
“Ik denk dat mensen die directheid en dat verlangen naar eerlijkheid zien. We willen de kijker of gebruiker de vrijheid geven om elk object te interpreteren en ermee te doen wat ze willen.” Het Duitse Bauhaus en de Nederlandse De Stijl-beweging – waarvan Piet Mondriaan het bekendste lid is – behoren tot de voor de hand liggende inspiratiebronnen van het duo. Een bevestiging van hun pretentieloze, maar tegelijkertijd ook veeleisende artistieke inborst.
Lof der eenvoud
Elke creatie van het duo is doortrokken van een soort eenvoud die haar een eigen ziel geeft. Eenvoud wordt een denkwijze die het ontwerp van de meubels stuurt en hun persoonlijkheid definieert. Om dat te bereiken, volgen ze een instinctief – zelfs organisch – creatief proces, geeft Fien Muller aan. “Onze werkwijze is in de beginfase heel eenvoudig. We knutselen met stukken karton die we knippen en plakken. Dat om zo snel mogelijk een gevoel te krijgen voor volume en ruimte. Het is al meer dan tien jaar de sleutel tot onze ontwerpen – en het zal waarschijnlijk nooit veranderen.”
“We beginnen vaak met één materiaal of een combinatie van materialen en proberen al hun mogelijkheden te verkennen, al het potentieel uit te putten”, voegt Hannes Van Severen eraan toe. “Zo ontstaan er ‘families’ van meubelen die bestaan uit dezelfde ingrediënten, maar waarvoor we een ander recept volgden. Wanneer we het gevoel hebben dat we in herhaling vallen, of dat de cirkel rond is, maken we een selectie uit alles wat we bedacht hebben.”
Ruimte en transparantie
De relatie met ruimte is ook essentieel in de aanpak van de twee ontwerpers, als een link tussen hun werelden – die van de fotografie voor Fien Muller en die van de beeldhouwkunst voor Hannes Van Severen. Hun creaties stoppen niet bij het meubelstuk zelf, maar houden rekening met de fysieke omgeving en de manier waarop het object zich het best kan integreren in de ruimte: zonder te overheersen, maar met behoud van persoonlijkheid. Een zoektocht naar zowel de aanwezigheid als de afwezigheid van het object, uitgedrukt door een spel met transparanties, materialen en kleuren.
“Kleur is niet iets dat we als bijzaak aan onze ontwerpen toevoegen”, legt Fien Muller uit, “het is een integraal onderdeel van ons denken, een materiaal op zich.” Hannes Van Severen voegt toe: “Over het algemeen voegen we geen dingen toe gewoon ‘om ze toe te voegen’, of zelfs om esthetische redenen. We willen betekenis toevoegen. Meubels hebben een functie en er moet samenhang zijn. Dat is de kracht van Muller Van Severen: we openen een wereld van mogelijkheden en ontwerpen objecten die zeer goed doordacht zijn, maar die niets opdringen.” Of hoe men persoonlijkheid kan hebben zonder alle ruimte in te nemen ...