Benoît Mintiens : de rebel achter Ressence
De Antwerpse designer Benoît Mintiens gooit internationaal hoge ogen met zijn eigenzinnige en knappe horlogemerk Ressence. Omdat op de bandjes na werkelijk elk onderdeel in Zwitserland wordt geproduceerd, staat er ‘Made in Switserland’ in zijn uurwerkkasten gegraveerd. Al zal hij voor de klassieke horlogewereld in Genève en omstreken altijd een vreemde eend in de bijt blijven. De techniek, de esthetiek, het gestileerd Antwerps handje als logo: werkelijk alles is uniek aan een Ressence.
Een Ressence koop je voor jezelf
Benoît Mintiens is geen horlogemaker, hij studeerde productontwikkeling. Van 1998 tot 2010 werkte hij bij designbureau Enthoven Associates in Antwerpen, wat vandaag Yellow Window heet. Hij ontwierp er o.a. hogesnelheidstreinen voor het Franse SNCF, vliegtuiginterieurs voor Air France, kinderwagens voor Maxi-Cosy, stofzuigers voor LG en jachtgeweren voor Browning: “Ik tekende echt alles, van groot tot klein. Zelfs het bekende pepermuntjesschuifdoosje van Frisk heb ik ontworpen. Om maar te zeggen: ik ben een productdesigner, niet enkel een horlogeliefhebber. Toen ik in 2010 een peperdure horlogebeurs in Bazel bezocht, was ik echter dermate teleurgesteld in het gebrek aan creativiteit in de horlogewereld dat ik besliste om er zelf mee te beginnen. De beursstanden van die horlogemerken kostten miljoenen euro’s, terwijl de uitgestalde uurwerken nauwelijks blijk gaven van enig vernieuwend design. Alles draaide rond merkimago. Logisch ook: velen hangen gewoon een duur merk om hun pols om anderen te tonen hoe succesvol ze zijn. Een Ressence koop je daarentegen voor jezelf, niet om indruk te maken op anderen. Bij een Ressence gaat het evengoed over identiteit en misschien ook een beetje over sociale status - je draagt iets dat de ander niet kent - maar het gaat veel minder over financiële status.”
Design thinking
Ressence staat voor la renaissance de l’essentiel, de wedergeboorte van de essentie: hoe zou een horloge eruitzien als Fine Watchmaking pas in de 21ste eeuw was uitgevonden? Benoît Mintiens: “Ik ontwerp horloges volgens de design thinking-methode. Ze moeten zowel functioneel, origineel als enigszins redelijk geprijsd zijn in het topsegment. Andere horloges worden - zoals veel producten - ontworpen van de binnenkant naar de buitenkant: eerst het raderwerk, vervolgens de kast en de wijzerplaat, dan het glas en tenslotte het bandje. Maar ik stel me vooreerst de vraag wat iemand van een horloge verwacht en in welke tijd en context je leeft. Daarom hebben horloges van Ressence bijvoorbeeld geen kroon om het mechanisme op te winden en de tijd in te stellen. Dat zijn ondingen die in de weg zitten. Een kroon is iets van ingenieurs, niet van ontwerpers. Wel behield ik de mechanische wijzers, omdat ze empathie creëren. Je kan pas empathie voor iets of voor iemand opbrengen als je het product, de situatie of de andere persoon begrijpt. Als je snapt hoe iets of iemand in elkaar zit. Daarom worden kapotte digitale apparaten weggegooid, terwijl mechanische apparaten die stuk gaan vaak worden bijgehouden.”
Vloeken in de Zwitserse kerk
Dat een Ressence geen klassieke kroon heeft, las u al. De technologie die de kroon in een Ressence vervangt is… van het zuiverste digitale water. Hiervoor riep Benoît de hulp in van Tony Fadell, uitvinder van de iPod en oprichter van het inmiddels tot Google behorende Nest Labs. Benoît Mintiens: “Elektronica inbouwen in een mechanisch horloge is een absoluut taboe in Zwitserland. Ik mocht de bal dus absoluut niet misslaan met mijn e-Crown. Tony Fadell leerde me alles over power management: hoe zorg je ervoor dat het uurwerk voldoende stroom genereert om de e-Crown feilloos te laten werken? Enkel bewegingsenergie volstond niet en een mechanisch horloge zit al eivol, dus een grote batterij was ook geen optie. Uiteindelijk kreeg het horloge een pod met superkrachtige, ingebouwde mini-zonnepanelen van Sharp waarop je je horloge om de drie weken een nachtje moet laten rusten om op te laden.”
De enige oliegevulde horloges ter wereld
Elke Ressence is een eyecatcher, maar de meest tot de verbeelding sprekende modellen zijn misschien wel de Type 3 en Type 5, die zowaar olie bevatten. De olie bevordert de esthetiek en de leesbaarheid en reduceert de wrijving tussen de onderdelen. Benoît Mintiens: “De in 2013 gelanceerde Type 3 en de recentere Type 5 zijn tot mijn verbazing nog steeds de enige oliegevulde horloges ter wereld. Ze hebben vier keer minder energie nodig dan een met lucht gevulde horloge. Wegens minder wrijving natuurlijk, maar ook omdat de onderdelen relatief lichter worden. Net zoals je lichaam in een zwembad ook relatief lichter wordt.”
Met dank aan Philippe Starck
Geen wonder dat Ressence in 2013 met de Type 3 de prestigieuze Horological Revelation prize at the Grand Prix d’Horlogerie de Genève won, een erkenning die Benoît geen windeieren heeft gelegd: “Het heeft ons zeker in de picture gezet, maar ik weet nu al dat ik die prijs nooit meer ga winnen. Het blijft een prijs van de Zwitserse horlogewereld. Vergelijk het een beetje met de Oscars: om zo’n beeldje te bemachtigen moet je tot de inner circle van Hollywood behoren. Dat ik hem in 2013 als Belg toch won, heeft alles te maken met jurylid Philippe Starck die beloofde amok te maken als ik hem niet zou winnen met zo’n innovatief ontwerp.”
Type 3 BBB: zwarte koolstofklepper
De nieuwste telg van de oliegevulde Type 3-reeks is de gitzwarte BBB-uitvoering. Benoît Mintiens: “De onderdelen van de BBB kregen een zwarte koolstoflaag, maar de olie is evengoed kleurloos. Vergelijk het met een rotsige steen die donkerder oogt als je hem in water dompelt. Dankzij de olie ogen de kieren tussen de onderdelen net zo zwart als de onderdelen zelf, waardoor je een effen en glad effect krijgt.”
Type 8: pure essentie
Met de zopas op Watches & Wonders in Genève gelanceerde Type 8 komt Ressence als het ware met een instapmodel, althans naar Ressence-normen. Deze kost €13.500, terwijl je voor een Type 3 BBB bijvoorbeeld €39.400 neertelt. Benoit Mintiens: “Met de Type 8 tracht ik mensen sneller in het Ressence-universum binnen te loodsen. Het uurwerk vat de essentie van Ressence. De reacties in Genève waren alvast geweldig. Terwijl winkels voorheen drie à vijf stuks van een model bestelden, kregen we dit jaar de vraag hoeveel ze er maximaal mochten afnemen. Ressence gaat hierdoor kunnen opschalen. Ook qua dealernetwerk. In 2021 leverden we 400 horloges. Dankzij de Type 8 kunnen we dat aantal in 2022 misschien verdubbelen.” Wat we binnenkort nog meer van Ressence kunnen verwachten? Benoit Mintiens: “Ik kan al verklappen dat ons volgende model opnieuw een oliegevulde zal zijn.” Voor deze innovatieve horlogemaker kunnen we al lang niet meer spreken over “fifteen minutes of fame”. Ongetwijfeld zal hij met zijn unieke visie z’n stempel drukken op de toekomst van de horlogemakerij. In België wordt Ressence momenteel enkel verdeeld door Maison De Greef, met winkels in Brussel en Knokke.
