Een zakenwijk in massief hout
Hoe ziet de stad van de toekomst eruit? Hoe gaan we ons verplaatsen in deze omgeving? Hoe gaan we er werken? Het project Arboretum in Parijs – de grootste massief houten kantorencampus van Europa – biedt misschien wel het antwoord. Geïntegreerd in de natuur, aangesloten op de verkeersroutes, met een verminderde CO2-impact en een groene leefomgeving: het betonnen tijdperk loopt op zijn einde.
Meer bomen in de stad
Het idee van een groene stad leeft al lang bij stedenbouwkundigen en architecten. In België is Luc Schuiten wellicht de meest markante figuur op het vlak van deze ambitie, die vandaag steeds meer vorm krijgt. Al meer dan 40 jaar verdedigt de Brusselaar, opgeleid aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten, de “archiborescente stad”: een vorm van architectuur die voornamelijk levende materialen gebruikt, en deze filosofie inspireert vandaag talloze projecten in België en het buitenland. Door de technologische vooruitgang komt houtbouw bovendien naar voren als toekomstgerichte oplossing, zeker in het kader van de uitdagingen op het vlak van klimaat en verstedelijking.
Volgens cijfers van de Wereldbank wonen 4,4 miljard mensen in steden, ofwel 56% van de wereldbevolking. Tegen 2050 zou dit aandeel 70% bedragen. De invulling van de stedelijke ruimte zal radicaal veranderen, waarbij mobiliteit herbekeken moet worden door de wagen op een andere manier te integreren, en de ecologische voetafdruk van steden naar beneden moet. In de buitenwijken van Parijs, in de schaduw van de betonnen torens van de zakenwijk La Défense (de grootste van Europa), is het Arboretum-project hiervan een perfect voorbeeld. Mensen worden er perfect geïntegreerd binnen de architectuur en stedenbouw, met een holistische visie op transport, levensritme en duurzaamheid.
Een voorbeeldproject
Op de plek van de voormalige Papeterie de la Seine, een industrieel complex gebouwd in 1904 waarvan de activiteit stil ligt sinds 2011, verrijst Arboretum. Op slechts 15 minuten van de Champs-Élysées werden twee voormalige gebouwen van de papierfabriek hersteld en vijf andere gebouwd met de Cross Laminated Timber (CLT)-techniek. Deze state-of-the-art technologie maakt het mogelijk om verschillende elementen van de constructie vorm te geven in 3D, ze vervolgens op maat te snijden met een laser, en ze ter plaatse snel en milieuvriendelijk te monteren. In totaal zullen er 125.000 m2 kantoren en dienstruimten verschijnen te midden van een park van 9 hectare: de grootste Europese campus in houtbouw.
De cijfers van dit revolutionaire project spreken voor zich: 32.400 m3 hout uit duurzaam beheerde bossen, 50% minder CO2-uitstoot over de hele levenscyclus van de campus in vergelijking met traditionele bouw, 160.000 m3 afgegraven aarde die ter plaatse wordt hergebruikt… Als u bedenkt dat de bouwsector verantwoordelijk is voor 43% van het energieverbruik en 23% van de uitstoot van broeikasgassen, wordt Arboretum een nieuwe referentie.
Eigen groenten en fruit
Een ander belangrijk element van het project is de integratie van de natuur. Zo heeft de campus een groene promenade en een park met 1.000 bomen, waaronder heel wat verschillende soorten. Dit zorgt voor een belangrijke bijdrage aan de biodiversiteit, in combinatie met een grotere levenskwaliteit voor iedereen die er werkt. De luchtkwaliteit is er merkbaar beter dan in de aangrenzende gebieden van de Franse hoofdstad en de groene omgeving zorgt voor een groot mentaal en psychologisch comfort.
Ter plaatse worden in de moestuin en boomgaard jaarlijks 10 ton groenten en fruit gekweekt. Deze worden geleverd aan de restaurants in de kantoren en coworking spaces. Een geothermisch systeem dekt 80% van de energiebehoefte voor verwarming en airconditioning, en jaarlijks wordt er 20.000 m³ drinkwater bespaard dankzij de recuperatie van regenwater.
Een andere kijk op werken
Wat Arboretum ook bijzonder maakt, is de wens om het ritme en de vorm van werkdagen anders te bekijken, met een focus op welzijn. Architect François Leclerq, de ontwerper van het hele project: “Arboretum breekt met de traditionele codes van gesloten kantoren. De energie van de stad, de directe toegang tot de natuur voor elke werkplek, het hout dat binnenin overal zichtbaar is … deze kantoren introduceren een nieuwe relatie tussen werknemers en bedrijven.”
Met zijn nieuwe ecologische visie op de stad en het gebruik van houtbouw vormt Arboretum de perfecte tegenhanger van de stedenbouwkundige uitspattingen uit het verleden. De droom van Luc Schuiten lijkt dus steeds bereikbaarder te worden. Misschien wonen we morgen allemaal in dergelijke bosrijke steden, waar de combinatie van natuur en technologie zorgt voor een duurzame leefomgeving.
